#11 Al lerend vooruit struikelen – overheden en coöperaties zullen samen de markt scherp moeten houden

In deze voorlopig laatste aflevering van ‘Met de Stroom mee’ spreken Xander en Martine met Jeroen Koijen van de Gemeente Breda en met Peter Hermans, oud CTO van Stedin, om met hen te reflecteren op eerdere gesprekken in deze serie en tot conclusies te komen: gaat het ons lukken om een digitaliserend energiesysteem eerlijk, inclusief en democratisch bestuurbaar te houden? Of gaat het in het energiedomein net zo hard mis als in andere maatschappelijke domeinen, waar digitale platforms hun intrede deden? 

Jeroen werkt bij de Gemeente Breda aan de energietransitie en ziet dat slimme, lokale, digitale oplossingen nodig zijn om bedrijventerreinen en woonwijken op tijd te kunnen laten verduurzamen, groeien en vernieuwen. Hij blijkt daarbij nog weinig houvast te hebben om borging van publieke waarden te kunnen afdwingen, maar zijn team groeit en ze zijn steeds beter in staat om de juiste vragen te stellen aan partijen die met slimme digitale oplossingen komen. 

Peter startte zijn werkzame leven bij KPN en maakte daar de transitie mee van analoog naar digitaal. Vervolgens werd hij CTO bij een netbeheerder, waar hij zag dat het spelletje in Europa bepaald werd. Na zijn pensionering vroeg hij zich af hoe de energietransitie in zijn eigen woonplaats eigenlijk verloopt en werd hij lid van een lokale energiecoöperatie. Op dat schaalniveau kon hij niet genoeg voor elkaar boksen, dus werd hij ook actief in de koepelorganisatie van energiecoöperaties ‘Energie Samen’. En ook van daaruit trekt hij weer naar Europa. Hij blijkt meer hoop te putten uit het regelgevend kader dat in Europa wordt ontwikkeld en uit de intelligentie in de coöperatieve wereld, dan uit het regelgevend kader op nationale schaal. En waarschuwt dat we nu pas op windkracht 7 zitten en de energietransitie op weg is naar windkracht 12.

Xander en Martine zijn in deze aflevering vooral nieuwsgierig naar de publieke context voor de digitale energieoplossingen waar ze eerder kennis mee maakten: BeNext, dat focust op het meten van energieprestaties van een woning, Watthub, dat het slim laden van groot materieel faciliteert en E.On Ectogrid, dat bedrijventerreinen helpt verduurzamen door vraag/aanbod op het gebied van warmte-koude en elektriciteit collectief te organiseren en af te stemmen.

Weet de overheid dit soort oplossingen effectief te reguleren en te controleren? En pakt de overheid waar nodig de rol van ontwikkelaar van platforms die maatschappelijk van belang zijn? Helaas lukt dit nog niet. Maar al lerend vooruit struikelen lukt wel. De ontwerpprincipes die zijn ontwikkeld door de Club van Wageningen helpen hier gelukkig goed bij.