Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.
*
Inniu an dara lá déag de mhí Mheán Fómhair. Is mise Oisín Mac Conamhna.
I Londain, d’fhoilsigh rialtas na Ríochta Aontaithe bille, atá siad chun cur ós cómhair na parlaiminte
Westminster, a sháródh cuid thábhachtach de phrótacal Thuaisceart na hÉireann sa Chomhaontú
Aisthairraingthe, a shínigh an Ríocht Aontaithe leis an Aontas Eorpach i mbliana; cé gur mhol siad an
Comhaontú mar shár-mhargadh nua, ina bhforógra toghcháin, níos...
Nuacht Mhall. Príomhscéalta na seachtaine, léite go mall.
*
Inniu an dara lá déag de mhí Mheán Fómhair. Is mise Oisín Mac Conamhna.
I Londain, d’fhoilsigh rialtas na Ríochta Aontaithe bille, atá siad chun cur ós cómhair na parlaiminte
Westminster, a sháródh cuid thábhachtach de phrótacal Thuaisceart na hÉireann sa Chomhaontú
Aisthairraingthe, a shínigh an Ríocht Aontaithe leis an Aontas Eorpach i mbliana; cé gur mhol siad an
Comhaontú mar shár-mhargadh nua, ina bhforógra toghcháin, níos lú ná bliain ó shin. Do labhair
triúr iar-cheannairí an Pháirtí Coiméadaigh agus Aontachtaigh, John Major, Michael Howard, agus
Theresa May, i gcoinne an bhille, mar gheall ar an dochar a dhéanfadh sé d’ainm, agus do chlú agus
cáil na Ríochta Aontaithe ar fud an domhain. Dúirt beirt pholaiteoirí sinsearacha Pháirtí Daonlathach
Stáit Aontaithe Mheiriceá, Nanci Pelosi agus Richard Neal, atá in údarás ar bhuiséad Mheiriceá i
dTeach na nIonadaithe, nach mbeadh seans ar bith ag an Ríocht Aontaithe socrú trádála a bhaint
amach leo, dá gcuirfeadh siad Comhaontú Aoine an Chéasta i mbaol.
*
Fós i Mheiriceá, tá leabhar nua faoi uachtarán Donald Trump á fhoilsíú ag Bob Woodward, duine as
an mbeirt a bhris an scannal Watergate sna seachtóidí. Léiríonn an leabhar go raibh a fhios ag
Trump, go luath i mí Feabhra, go raibh COVID-19 aeriompartha, marfach, i bhfad níos measa ná an
fliú, agus thar a bheith tógálach; agus i mí an Mhárta, go ndúirt sé gur mhaith leis beag a dhéanamh
de, mar níor mhaith leis anbhá a thosnú. Ní nuacht bhréige é, mar rinne Woodward taifeadadh de
gach agallamh a rinne sé leis an uachtarán, lena chead. Ag an am céanna, bhí Trump ag rá go poiblí le
muintir Mheiriceá, gur ionann an COVID agus an fliú, agus go rachfadh sé gan tásc ná tuairisc ar nós
míorúilte.
*
D’aimsigh na réadlann tonntracha imtharraingthe LIGO agus Virgo an dá pholl dhubha is mó ag
teacht le chéile i gcumasc a bhfacthas riamh. Tharla an cumasc breis agus seacht mbilliún
solasbhliain i bhfad uainn, nuair a raibh an chruinne timpeall ar leath an aois agus atá sí faoi láthair.
Bhí mais thart ar cheithre scór grianta is cúig ag an bpoll dubh mór, agus trí scór grianta is sé ag an
gceann eile. Thiontaigh an cumasc mais de naoí ngrian go díreach i bhfuinneamh, i bhfoirm na
dtonntracha imtharraingthe, i gceann aon deichiú de shoicind, le cumhacht fiche míle billiún billiún
billiún billiún billiún megavattanna, ins an imeacht fisiciúil is cumhachtaí a bhfaca an cine daonna riamh.
*
Léirithe ag Conradh na Gaeilge i Londain. Tá an script ar fáil i d'aip phodchraolta.
*
GLUAIS
sáraigh - violate
comhaontú aisthairraingthe - withdrawal agreement
aeriompartha - air-borne
réadlann - observatory
tonntracha - waves (canúint Mhaigh Eo)
cumasc - merging
solasbhliain - light-year
