Büyük bir afet yaşıyoruz. Bazen acı içindeyiz … Yastayız Bazen öfkeleniyoruz … Katılaşıyoruz Bazen utanıyoruz …Suçluluk duyuyoruz Bazen, çaresiz kalıyoruz … İçimize kapanıyoruz… Bazen kime nasıl destek olabileceğimizi bilemiyoruz. Oysa zor bir durumda olanlar için hepimizin yapabileceği bir şey var: Onu empatiyle, can kulağıyla dinlemek, haline şefkatle eşlik etmek.
Empatiyle, can kulağıyla dinlemek için neler yapabiliriz?
1. Dinlemek için kendinizi hazırlayın. Öncelikle kendinizi...
Büyük bir afet yaşıyoruz. Bazen acı içindeyiz … Yastayız Bazen öfkeleniyoruz … Katılaşıyoruz Bazen utanıyoruz …Suçluluk duyuyoruz Bazen, çaresiz kalıyoruz … İçimize kapanıyoruz… Bazen kime nasıl destek olabileceğimizi bilemiyoruz. Oysa zor bir durumda olanlar için hepimizin yapabileceği bir şey var: Onu empatiyle, can kulağıyla dinlemek, haline şefkatle eşlik etmek.
Empatiyle, can kulağıyla dinlemek için neler yapabiliriz?
1. Dinlemek için kendinizi hazırlayın. Öncelikle kendinizi yoklayın, dinlemeye hazır hissetmiyorsanız, dinlemeye hazır olacağınız başka bir zaman için bunu erteleyin.
2. Dinleme niyetinizle bağ kurun. Bu yalnızca “şimdi onu dinleyeceğim” düşüncesiyle birkaç nefes alış verişinize odaklanmak kadar kısa ya da kendinizi hissederek sessiz kalabileceğiniz daha uzun bir süre olabilir.
3. Merakla dinleyin. Anlatan kişinin insanlık haline yani duygu ve ihtiyaçlarına merakla, onu dinlemeye odaklanın.
4. Alanı ona bırakın. Karşınızdakinin anlattıklarını, lafını kesmeden dinleyin.
5. Duygu ve ihtiyaçlara/ özlemlere odaklanın. Dikkatinizi karşınızdakinin düşündüklerinden ziyade bu düşünceleri düşünen kişinin duygu ve ihtiyaçlarının ne olabileceğine verin. Kendinize içinizden şu uyarıyı yapabilirsiniz: “Bana bunları anlatıyor peki ne hissediyor, hangi ihtiyaçlarını / özlemlerini ifade ediyor?”
6. Dikkatinizi dinlediğiniz kişiye yöneltin. Anlatılanlar sizi etkiliyorsa, anlatanla hemfikir oluyor ya da farklı düşüncelere dalıyorsanız dikkatinizin ondan kendinize kaydığını fark edin. Onu can kulağıyla dinleme niyetinize geri dönün. Derin bir nefes alın, şu an kendini ifade eden kişinin siz değil, anlatan kişi olduğunu kendinize hatırlatın. Dikkatinizi tekrar o kişiye verin.
7. Tavsiyeden, teselliden, telkinden uzak durun. Acısını hafifletme niyetiyle de olsa teselli etmeyin, çare sunmayın, beterin beteri var demeyin, kendinizin ya da başkalarının benzer hikayelerini anlatmayın; amacın onun acısına alan açmak olduğunu hatırlayın. Entelektüel açıklamalar yapmayın, tartışmayın, doğruyu bulmaya değil, empatiyle destek olma niyetinizi hatırlayın.
8. Sessizliğe izin verin. Bazen yalnızca dinlemek ve sessiz kalmak acı, öfke veya benzer bir konforsuz duygu içindeki insan için rahatlatıcı olabilir. Dikkatinizi o kişide tutarak içinizden “seni duyuyorum, seni anlıyorum, seni görüyorum” diye geçirerek sessizlikte durabilirsiniz.
9. Duyduklarınızı tekrarlayın. Duyulmak isteyen biri için söylediklerini sizden tekrar duymak ona iyi gelebilir. Şöyle bir yol izleyebilirsiniz:
- Konuşan kişiye anlattıklarını onun kelimeleriyle kısaca tekrarlayın. Bunu yapmadan önce “Seni tam duyabildim mi emin olmak için söylediklerini kısaca tekrarlayacağım” deyip gönül rızasını alın ve gönül rızası varsa duyduklarınızı tekrarlayın.
- Tekrarlarken kendi yorumlarınızı, düzeltmelerinizi, hikayelerinizi katmayın.
10. Dinleme sürecinin tamamlandığından emin olun. “Seni tam olarak duyabildim mi? Düzeltmek ya da eklemek istediğin bir şey var mı?” diye sorun. Varsa, onu da tekrarlayın.
11. Dinledikten sonra istek duyuyorsanız kendinizi ifade edin. Karşınızdakini dinleme süreci tamamlandığında, “Seni duyabildim mi? diye sorun, “evet” dediğinde, halini sorun, sizi dinleyebilecek gibi geliyorsa “Beni dinlemek ister misin?” “Bende neler olduğunu duymak ister misin?” gibi bir cümleyle rızasını alıp, kendinizi duygu ve ihtiyaçlarınızla ifade edin.
Bu podcast'i hazırlarken sunduğu destek için arkadaşımız Gizem Alav Şapcı'ya teşekkür ederiz.
