Nature vs. nurture: sinh ra đã vậy, hay do nuôi dậy?

Tính cách của bạn là bẩm sinh, hay do nuôi dậy mà thành?

Đã bao giờ bạn thấy tò mò và tự đặt ra cho mình câu hỏi này chưa? Đây là một câu hỏi hóc búa mà những nhà tri thức ưu tú nhất trong lịch sử đã từng tranh luận qua lại trong suốt cả ngàn năm qua.

Ngày nay câu hỏi này thường được biết đến với tên gọi: nature vs. nurture (hay "tự nhiên" vs. "môi trường").

Với bản chất phức tạp của nó, đan xen nhiều lĩnh vực như triết học, tâm lý học, xã hội học, di truyền học... câu trả lời sẽ khó có thể được khẳng định chắc chắn.

Vậy với tất cả những nghiên cứu của khoa học trong suốt nhiều thế kỷ, con người đã khám phá ra những gì?

Hãy cùng mình điểm qua một vài luồng tư tưởng xoay quanh vấn đề này trong lịch sử, và cùng đi đến kết luận được rút ra từ đó.