Budizm: Din Değil, Bir Yaşam Yolu

Gotama Buddha, sözlerinde aydınlanmanın peşinden koşmak için değil, iyiyi aramak için saraydan ayrılıp doğaya karıştığını belirtir. Bu "iyi” iyinin ve kötünün ötesindedir. O, 29 yaşında ayrıldığı saraydan 80 yaşında Kusinagar'da ölene kadar en iyi nasıl yaşanacağını aramıştır. Başkalarının ne yaptığı değil, kişinin hakikati araması önemlidir. Herkes kendisi için gerekeni yapar.

Doğu maneviyatında fiziksel dünya, Batı'da olduğu gibi salt madde değil, zihin ve bedenin koşullu birlikteliğidir. Kuantum fiziğinin gösterdiği gibi, gerçeklik algımızın ötesine uzanan bu derinlik, Buddha'nın duyuların yanıltıcı olduğunu anlatan acının soylu nedeni (Samudaya) gerçeğine de güzel bir göndermedir. Bu gerçek Batı'yı ve Doğu'yu birbirine yaklaştırır ve birbirlerinin göremediği gerçeği görmelerini sağlar. Belki de insanlığın aradığı evrensel huzur bu farklı yöntemlerin diyaloğunda yatıyordur.

Konu inanç olunca günlerce konuşulabilir. Oysa kişisel inanç söz konusu olduğunda, Budizm'de olduğu gibi insan biraz içine dönmelidir. Kısacası insanlar biraz yalnız kalmayı öğrenmelidir. İnsanın iç huzurunu yakalaması için içindeki cevherden başka birine ihtiyacı yoktur. En büyük cehennem arzulara bağlılık, cennet ise zihinsel kurtuluştur. Bu bağlamda, herkes kendi cennet ve cehennemini yaşar.

Kutsal birini anlatmak, çevresi efsanelerle çevrili olduğu için gerçekten çok zor. Özellikle üzerine yeni eklemeler yapıldıkça birçok efsane ve mitin arasında doğruyu yakalamak bir tarihçi için oldukça yıpratıcı olmalı. Peygamberler veya bir öğretinin kurucuları, bütün insanlığın içindeki saklı düşünceleri dile getirebildiği, hakikati kavradığı için tanrılaştırılırlar. Ancak renklendirmelerin ve kutsallaştırmaların arasında gerçeği görmek de bir o kadar zorlaşır.

Ne var ki zaman ilerledikçe unutan bir hafızaya sahip insan için mucizelerin varlığının geçerli bir sebebi var. Zamanla hafıza arasındaki bu ters orantı, tıpkı geçen hafta tartıştığımız gibi, inançlarımızı canlı tutan mucizeleri bizim açımızdan gerekli kılar. Bu dinleri kuranlar bugünleri görebilselerdi, öğretilerinin bu şekilde yorumlanmasına herhalde hayret ederlerdi. Bununla birlikte inançların bu kadar diri kalmasında da efsanelerin büyük payı olduğunu anlarlardı.

Bu hafta Siddartha Gotama, yani Buddha'yı anlattım. Binlerce yıl önce, kadim bir diyarda hayatın ve acının anlamını sorgulayan ve yol arayışında varoluşun sırlarına bir bodhi (incir) ağacının altında ulaşan Buddha’nın ölene kadar sürdürdüğü hakikat yolculuğunu öğrenmek için lütfen podcasti tıklayın.

İyi Pazarlar..

Not: Sohbeti daha detaylı olarak Monolog'da okuyabilirsiniz.