Dünyamız, her geçen gün yeni bir fırtına, sel veya orman yangınıyla sarsılıyor. Listeye yanardağ patlamaları, tsunamiler ve depremler gibi daha yıkıcı doğa olaylarını da eklemek mümkün. İklim krizi denince, bu felaketlerin dışında farklı senaryoları pek aklımıza getirmiyoruz. Oysa krizi önlemek adına yaptığımız her müdahalenin, bizi bilmediğimiz bir felaketin eşiğine götürebileceğinin farkında değiliz. Çok hassas bir atomik zincirle birbirine bağlı bu dengedeki her etkileşim, doğanın farklı bir yüzüyle...
Dünyamız, her geçen gün yeni bir fırtına, sel veya orman yangınıyla sarsılıyor. Listeye yanardağ patlamaları, tsunamiler ve depremler gibi daha yıkıcı doğa olaylarını da eklemek mümkün. İklim krizi denince, bu felaketlerin dışında farklı senaryoları pek aklımıza getirmiyoruz. Oysa krizi önlemek adına yaptığımız her müdahalenin, bizi bilmediğimiz bir felaketin eşiğine götürebileceğinin farkında değiliz. Çok hassas bir atomik zincirle birbirine bağlı bu dengedeki her etkileşim, doğanın farklı bir yüzüyle karşılaşmamıza neden olabilir. Nihayetinde iklim krizi, sadece bildiğimiz ve yaşadığımız bir felaket olarak karşımızda durmuyor. Aksine yaşadığımız felaketler, belki de yüzleşebileceklerimizin sadece bir fragmanı.
Örneğin sıcaklıklardaki ani oynamalar, okyanus akıntılarının yönünü değiştirme riski taşır. Kasırgalar, siklonlar ve seller şiddetlendikçe dünyanın "yıkım ve yeniden inşa" döngüsü en sonunda bir yerde kırılır. Örneğin Avrupa, hiç beklemediği bir buzul çağına girebilir. Bunun yanında kolaylıkla baş edebileceğimizi düşündüğümüz bir patojen, tüm bitki örtüsünü ele geçiren bir felakete dönüşebilir. Bu senaryo, tam da doğanın hassas yapısıyla böylesine bilinçsizce oynayan insana özgü bir kibrin sonucudur. Oysa bu kurgu, gerçek dünyadaki koşullar altında bilimsel olasılığı en yüksek ihtimaldir.
İnsanın en büyük hatalarından biri de verimlilik uğruna kırılgan bir yapı inşa etmiş olması. Her şeyin her an yolunda gideceği varsayımıyla çalışan bir düzende yaşıyoruz. Bu kırılganlığı görmezden gelmek, kibrimizin sebep olduğu yine bize özgü bir davranıştır. Doğayı küçümsediğimizi ve kendimizi aşırı önemsediğimizi gösteren bir örnektir.
Halbuki, henüz gerçekleşmemiş ama olma ihtimali yüksek bir felaket karşısında market raflarının adeta yağmalandığı zamanlar yaşayabiliyoruz. Bu panik, sürekli tedarik zincirine bağlı market raflarındaki anlık boşalma ile daha da büyüdüğünde, bir domino etkisiyle diğer ekonomik, siyasi ve sosyal zincirlere sıçrar. Bu zincir, doğadaki dengenin ne kadar hassas olduğunu gösteren düşündürücü bir örnektir.
Modern dünya, birbirine sıkı sıkıya bağlı, hassas bir ağdır. Jeofizik ve biyolojik tehditler, bu ağdaki en zayıf halkaları vurduğunda, çöküş zincirleme bir reaksiyon halinde tüm sistemi sarar.
Çoğumuz bunları korkutucu senaryolar olarak görebiliriz ama bilinmezlerle dolu bir doğanın içinde korkmamız gayet normal. Felaketlere hazır olmak, her zaman gizemli kalacak doğanın varlığını olduğu gibi kabul etmekle başlıyor. Onun efendisi değil, bir parçası olduğumuzun farkına varmak büyük resmi daha net görmemizi sağlar. Bu, türümüzün ömrünün uzaması için önemlidir.
Bu bölümde iklim krizinin tetikleyebileceği bilimsel felaket senaryolarını anlatmaya çalıştım. Dinlemek için linki tıklayın.
Sohbeti daha detaylı olarak Monolog'da okuyabilirsiniz.
İyi Pazarlar..
View more
