شب شصت و چهارم در این شب ها: تاریخ علم دوران اسلامی و نقد نظریه افول با دکتر امیر محمد گمینی

در شب شصت و چهارم در این شب‌ها با دکتر امیر محمد گمینی عضو هیات علمی پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران درباره تاریخ علم دوره اسلامی، نظریه افول علم در اسلام و نقد آن صحبت کردم. درباره این بحث دکتر گمینی منابع زیر را برای مطالعه بیشتر به علاقه‌مندان توصیه کرده است: 1. در این ویدئو تصاویری از نسخه های خطی علمی و شواهد تاریخی نمایش داده شده است: https://www.aparat.com/v/CnNTJ 2. این کتاب به زودی منتشر می شود: گمینی. ما چگونه ما نشدیم: نقد و بررسی فرضیۀ افول علم در ایران و عوامل آن. نشر کرگدن. 3. مقاله جمیل رجب در جواب واینبرگ، با عنوان «چه زمانی علوم دوره اسلامی از بین رفت؟» با ترجمۀ حمید بهلول در سال 1397 در مجلۀ نجوم شمارۀ 268 منتشر شده و در وبسایت پژوهشکدۀ تاریخ علم دانشگاه تهران قابل بارگیری است. https://utihs.ut.ac.ir/documents/4895... 4. درباره انگیزه های مذهبی و مابعدالطبیعی در مخالفت با ارسطو در رنسانس و انقلاب علمی قرن هفدهم: - مبادی مابعدالطبیعی علوم نوین نوشتۀ آرتور برت، ترجمۀ عبدالکریم سروش، نشر سروش، 1368. - گذار از جهان‌بسته به کیهان بی‌کران نوشتۀ الکساندر کویره، ترجمۀ علیرضا شمالی، نشر نگاه معاصر، 1387. 5. ظاهراً اولین بار توفیق حیدرزاده مقاله‌ای به فارسی در سال 1375 در شمارۀ 15 و 16مجلۀ وقف میراث جاویدان درباره مدل‌های غیربطلمیوسی منتشر کرد با عنوان «نظام بطلمیوسی و مدل‌های غیر بطلمیوسی پیش کپرنیک». http://mag.waqfi.ir/Article.aspx?arti... 6. گمینی در کتاب دایره‌های مینایی: پژوهشی در تاریخ کیهان‌شناسی در تمدن اسلامی، نشر حکمت سینا، به طور مشروح به مدل‌های بطلمیوسی و غیربطلمیوسی نزد منجمان مراغه پرداخته‌ و جزئیات بحث را بر اساس پژوهش‌های اخیر و اسناد در دسترس آورده‌ است. علاوه بر این، آرای طوسی و شیرازی دربارۀ دلایل سکون زمین و تأثیری که در قرون بعد گذاشت را شرح داده‌ است. 7. درباره رویارویی علمای اصولی با نجوم جدید در دوران قاجار بنگرید به مقاله‌ام با عنوان «علمای امامیه و نجوم جدید در عصر قاجار» در شمارۀ 24 (1397) مجلۀ تاریخ علم. https://jihs.ut.ac.ir/article_72849.html 8. مقاله صلیبا دربارۀ شمس‌الدین خفری (دورۀ صفوی) ترجمه شده و در مجلۀ میراث علمی اسلام و ایران شمارۀ 3 سال 1392 با عنوان «مدل‌های غیربطلمیوسی شمس الدین خفری در اواخر دوره اسلامی» منتشر شده است. http://mirasmaktoob.ir/fa/system/file... 9. پادکست دکتر گمینی با عنوان تاریخ علم و اندیشه: کست‌باکس: https://castbox.fm/app/castbox/player... شنوتو: https://shenoto.com/channel/Historyof... اپل:https://apple.co/2y8pyFQ اسپاتیفای: https://spoti.fi/2QRr0TG وبقیه پادگیرها: https://pod.link/1501341554 تلگرام: https://t.me/hisofscience 10. وبسایت و کانال پژوهشکدۀ تاریخ علم. https://utihs.ut.ac.irhttps://t.me/hisofscie 11. درباره رابطۀ متکلمان اشعری با فلسفه ارسطویی و ابن‌سینایی و وامداری آنها از این فلسفه، کتاب فلسفه در جهان اسلام نوشتۀ پیتر آدامسون با ترجمۀ خوبِ زرین مناجاتی و حنیف امین بِیدُختی (انتشارات شوند). 12. مدخل «غزالی» دانشنامه استنفورد بهترین منبع کوتاه درباره انتقادات و وابستگی اندیشۀ غزالی به فلسفۀ ابن سینا است. این مدخل را رضا زرین‌کمر ترجمه و انتشارات نگاه معاصر منتشر کرده است. 13. دربارۀ تفاسیر مختلف از آیات کیهان‌شناختی قرآن در طول تاریخ اسلام بنگرید به مقالۀ بسیار عالمانۀ دکتر محمدعلی طباطبایی با عنوان «تفسیر در کشاکش کلام و کیهان‌شناسی: مطالعۀ موردی ”ستون‌های آسمان“» در مجلۀ مطالعات قرآنی و فرهنگ اسلامی. https://quranicstudies.ihcs.ac.ir/article_7821.html