34 - De Nieuwswaarde van Dieren

Een nieuw jong dier in Artis, gestrande potvissen op Texel of een hond die ontvoerd is: dieren komen veelvuldig voor het in het nieuws. Maar waarom eigenlijk? In deze 34e aflevering van Onder Mediadoctoren buigen wij ons over het onderwerp van dieren en hun nieuwswaarde.
Dit doen wij in de studio met Maarten Reesink, werkzaam bij de UvA bij Media en Cultuur en op oprichter van Animal Studies netwerk Nederland. 

Volgens de traditionele eisen van nieuwswaardigheid: mensen, hoe dichtbij iets is en hoeveel impact een gebeurtenis heeft, zouden dieren niet nieuwswaardig moeten zijn. Toch zijn we geïnteresseerd in dieren die mensachtige dingen doen. Linda zegt dat dieren nieuwswaardig zijn als ze iets onverwachts doen, of als de entertainmentfactor om de hoek komt kijken. Linda vraagt zich dan ook af of je dan nog wel kan spreken van nieuws, in plaats van entertainment. Niet alle dieren zijn geschikt als lijdend voorwerp, we hebben nou eenmaal liever beelden van schattige konijntjes dan van gieren, hoe belangrijk die ook zijn voor het ecosysteem. De vraag die hier naar boven komt is welke dieren voor welk doeleinde worden gebruikt en de uitsluitingsmechanismen die hierbij komen kijken. 

 In het item van Rosanne is een rechtszaak bezig tegen ‘De Big’. We bespreken hoe dit fictieve voorbeeld interessant is voor de rol van het dier. Maarten zegt dat het mogelijk is om dieren zowel rechten als plichten te geven. Dat dierenrechten voor veel mensen belangrijk is zien we aan de reactie op dierenmishandeling. Dierenmishandeling legitimeert volgens Vincent een buitengewoon agressieve reactie die zorgt voor volkswoede. Linda haakt hier op in: op het moment dat er zoveel emotie komt kijken en er wordt opgekomen voor de ‘zwakkeren’ – mens of dier – wordt de waarheid van ondergeschikt belang. De vraag is of de media deze emotie zouden moeten faciliteren. 

 We komen tot de conclusie dat er belang is bij het benoemen van dierenleed, maar dit zou niet zo selectief moeten zijn. Tot de tijd dat we geen onderscheid maken in het belang van dieren, moeten we er ook geen nieuwswaarde aan koppelen. Maarten voegt hieraan toe dat we beter moeten nadenken over een ethiek van dieren want juist deze ethiek bepaald ook de manier hoe media omgaan met dieren.