25640915pm--ภาวนาเพื่อชีวิตที่ดีงาม

15 ก.ย. 64 - ภาวนาเพื่อชีวิตที่ดีงาม : เราได้ยินคำว่าไตรลักษณ์อยู่บ่อยจนคุ้นหูจนชินชา อันนี้คือปัญหาเลย ข้อดีก็คือว่าเราได้รับรู้ถึงเรื่องของสัจธรรมความจริง ถ้าเรานำไปพิจารณาปรากฏการณ์ต่างๆทั้งภายนอกภายใน มันก็จะทำให้เกิดปัญญา แล้วก็เห็นความจริงที่ว่าได้อย่างแจ่มแจ้งมากขึ้น แต่การที่จะได้ยินได้ฟังบ่อยๆบางทีมันทำให้เราคุ้นชิน แล้วก็เฉยชา

ซึ่งต่างจากคนที่ไม่เคยได้ยิน คนที่ไม่เคยได้ยินพอเขาได้ยิน เขาก็เกิดปัญญาลุกโพลงอย่างปัญจวัคคีย์ไม่เคยได้ยินเลยคำว่าอนัตตา พอได้ยินอนัตตาจากพระพุทธเจ้าเป็นครั้งแรก บรรลุธรรมไปเลย เกิดจิตที่เป็นอิสระ หลุดพ้น เพราะว่าเห็นแจ้งในสัจธรรม ตามความเป็นจริง

 

ก็เหมือนกับพระสารีบุตรสมัยที่เป็นปริพาชก เป็นคนฉลาด แต่ว่าทันทีที่ได้ยินได้ฟังธรรมของพระอัสสชิ พระอัสชิเป็นหนึ่งในปัญจวัคคีย์ พระสารีบุตรที่ตอนนั้นเป็นปริพาชก เห็นท่านอัสสชิเดินมาอย่างสุภาพอย่างสำรวมสงบ ก็ติดใจ ก็เลยถามว่าใครเป็นศาสดาของท่าน ศาสดาของท่านสอนว่าอะไร พระอัสสชิพูดไม่เก่งก็ตอบสั้นๆว่า ธรรมเหล่าใดเกิดแต่เหตุ พระตถาคตกล่าวถึงเหตุแห่งธรรมเหล่านั้น และความดับแห่งธรรมเหล่านั้น

 

สารีบุตรปริพาชกหรืออุปติสสะได้ยิน ดวงตาเห็นธรรมเลย เพราะว่าไม่เคยคำแบบนี้มาก่อน เพราะประโยคสั้นๆนี้ สะท้อนให้เห็นถึงความเป็นอนิจจังของธรรมทั้งหลาย เพราะมันไม่มีตัวตนมันเป็นอนัตตา มันจึงเกิดและมีดับ พอได้ฟังประโยคเท่านี้แหละซึ่งไม่เคยได้ยินมาก่อน ดวงตาเห็นธรรมเลยเพราะว่า มันเป็นสิ่งแปลกใหม่ที่เรียกว่าพลิกมุมมอง ความรู้สึก

 

ซึ่งต่างจากชาวพุทธสมัยนี้ ได้ยินได้ฟังบ่อยๆ อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา รวมทั้งอริยสัจ 4 ฟังจนกระทั่งเฉยชา เวลาเกิดอะไรขึ้น เวลารับรู้อะไร ก็ไม่ได้คิดที่จะใช้อริยสัจ 4 ในการมองหรือพิจารณาให้เห็นถึงความเป็นไตรลักษณ์ อันนี้เรียกว่า การเกิดในวัฒนธรรมแบบพุทธ ได้ยินได้ฟังบ่อยๆบางทีทำให้รู้สึกเฉยๆไม่รู้สึกแปลกหู หรือความสะดุดใจ

 

ต่างจากปัญจวัคคีย์ หรือว่าบัณฑิต หรือว่าผู้รู้สมัยพุทธกาล แสวงหาทางหลุดพ้น แสวงหาสัจธรรม แต่ก็ไม่เคยได้ยินคำว่า อนิจจัง ทุกขัง อนัตตา หรือข้อความในทำนองนั้น พอได้ยิน ปัญญาลุกโพลง เห็นแจ้งในสัจธรรม แต่ว่าถึงแม้เราจะได้ยินบ่อย แต่ว่าก็อย่าทำให้มันซ้ำซากจำเจ หมั่นพิจารณาสิ่งต่างๆให้เห็นถึงความเป็นไตรลักษณ์ ซึ่งอันนี้ก็อย่างที่บอก มันเป็นเรื่องของกายภาวนาทีเดียว คือการพัฒนาทางกายไม่ว่าจะเป็นตาดูหูฟัง พิจารณาให้ดีโดยมีสติ มันก็จะเกิดปัญญาขึ้นมาได้

 

อย่างที่เคยเล่าถึงพระติสสะที่ได้ฟังเพลงที่นางทาสีคนหนึ่ง ที่พร่ำพรรณนาถึงความรักที่ผันผวนแปรปรวนเพราะความเป็นอนิจจังท่านฟังแล้ว เรียกว่ามีสติอยู่กับการฟัง ปัญญาก็เกิด แล้วก็หลุดพ้นตรงนั้นเอง อันนี้เรียกว่าการภาวนาก็นำไปสู่ปัญญาภาวนาได้