Het verkruimelde politieke landschap: Maurice de Hond en Pim van Galen

De politiek lost geen problemen op, maar maakt zichzelf tot onderdeel van het probleem. Zes á zeven partijen moeten straks een regering gaan vormen. Een onmogelijke klus dat volgens Maurice de Hond, een kans bied het stelsel te wijzigen. Hoe gaat het verpulverde politieke landschap er uitzien? De prognoses voor de verkiezingen laten een neergaande trend zien in de peilingen voor de VVD. De golf van negatieve- en slecht gecommuniceerde ingrepen door deze regering met daarnaast de vergeetachtigheid van de premier bij politieke issues, zijn daarvan de oorzaak. De lastige dossiers die er nog aankomen en de ‘zegeningen’ van het beleid zullen de neerwaardse trend niet verstoren. De PvdA is in de peilingen met Lodewijk Asscher, bij gebrek aan goede alternatieven op links, voorzichtig aan het terugkomen. De PVV en FvD zijn volgens De Hond communicerende vaten. Tijdens de Statenverkiezing afgelopen jaar heeft FvD enorm gewonnen ten koste van de VVD. Het grote risico is een verdere leegloop van de VVD. Rutte is inmiddels de anti-held voor PVV en FvD stemmers. Het CDA heeft een groot probleem. Ze hebben een relatief oud electoraat. Ze verliezen aan overlijdens in vier jaar getalsmatig 1 zetel. De lange trend van deconfessionalisering maakt het voor het CDA lastig het tij te keren. De enige mogelijkheid ziet De Hond dat jongere stemmers niet op de partij stemmen, maar met voorkeurstemmen op een persoon als Hoekstra of De Jonge. Lastig wordt daarbij om het conventionele etiket zodanig te vervangen dat er een toestroom komt van jonge kiezers. De Christen Unie is een stabiele factor en heeft door haar deelname in het kabinet onevenredige invloed. Het beleid dat gemaakt wordt is daarmee niet het gemiddelde beleid van alle Nederlanders, maar het gemiddeld beleid van de coalitie partijen. De sociaal economische componenten van de SP liggen dicht bij die van de PVV. Het probleem voor de SP is dat issues rond immigratie- integratie, kiezers wegtrekt naar de PVV. Omdat de economische zorgen van de kiezers in relatie staan met de integratie, lopen ze over naar de PVV. Groen Links toont een lichte groei in de prognoses en dat zij op veel fronten succesvol zijn gebleken met o.a. het Klimaatakkoord. Onder jonge kiezers heeft zij een zeer gemotiveerde aanhang. De groei moeilijkheid voor GL is net als de SP het immigratie-integratie vraagstuk. Het partij standpunt staat ook hier haaks op de bezorgdheid van de achterban.